Afrika’nın En Büyük 2. Ekonomisi Mısır, Yatırımcıları Bekliyor

Mısır veya resmi adıyla Mısır Arap Cumhuriyeti, Afrika ile Asya kıtalarının kesişiminde yer alan bir ülkedir. Kuzey Afrika'nın nüfusu en büyük olan ülkesidir. Nüfusunun büyük bölümü Nil Nehri boyunca yerleşmiştir. Akdeniz ve Kızıldeniz'e kıyısı bulunan Mısır'ın, batısında Libya, güneyinde ise Sudan yer almaktadır. Ülkenin Asya kıtasında yer alan kısmı, Sina Yarımadası üzerinden Filistin ve İsrail ile komşudur. Mısır'dan geçen Nil Nehri, sularını Akdeniz'e boşaltmaktadır. Nijerya’nın ardından Afrika’nın en büyük 2’nci ekonomisine sahip olan Mısır, medeniyetin beşiği olarak da nitelendiriliyor.

Nüfus Yapısı

2023'te 100 milyondan fazla nüfusuyla Mısır, Nijerya ve Etiyopya'nın ardından Afrika'nın en kalabalık üçüncü ülkesidir. Mısır aynı zamanda Arap dünyasının, Orta Doğu'nun ve Akdeniz havzasının en kalabalık ülkesidir. Mısır nüfusunun çoğu, toplam nüfusun yaklaşık %95'ini temsil eden Mısırlılardan oluşuyor. Kıptîler de dâhil olmak üzere diğer etnik gruplar, nüfusun yaklaşık %5'ini temsil etmektedir. İslam çoğunluk dindir ve nüfusun yaklaşık %85'i bu dine mensuptur. Nüfusun yaklaşık %10'u Ortodoks Hristiyan ve diğer %5'i diğer dinlere, agnostisizm ve ateizme mensuptur. Nüfus artış hızı yılda yüzde 2,07’dir. Ortalama yaşam süresi 71 yıldır, erkekler için 69 yıl ve kadınlar için 74 yıldır. Kadın başına doğurganlık ortalaması 3.21’dir. Okuryazarlık oranı, ulusal ortalamada %51'i olup, erkeklerde bu oran %36,6, kadınlarda ise %38,8'dir.

İşgücüne Katılım %48

Mısır’da işgücüne katılım oranı yaklaşık olarak %48’dir. Ancak, işgücüne katılımda erkekler ve kadınlar arasında çok büyük bir fark söz konusudur. Erkeklerin iş gücüne katılım oranı yaklaşık olarak %74 iken, kadınlarda bu oran ancak %23 düzeyindedir. Mısır’da işgücü piyasasında kadın erkek eşitsizliği işveren cephesinde de ortaya çıkmaktadır; toplam istihdam içerisinde erkek işveren oranı yaklaşık olarak %17 iken, bu oran kadınlar için yalnızca %3 düzeyindedir. İşgücünün bir üretim faktörü olarak ülkenin üretim kapasitesine katkısı, hiç kuşkusuz, hangi ölçüde istihdam edildiğine bağlıdır. Mısır’da ortalama işsizlik oranı Dünya Bankası verilerine göre yaklaşık olarak %9.4’dür. Ancak bu oran erkekler için yaklaşık olarak %6 iken kadınlarda %20’nin üzerindedir. Mısır’da işsizlik genç nüfus arasında daha büyük bir sorun teşkil etmektedir; 15-24 yaş grubu erkeklerde işsizlik oranı yaklaşık olarak %20, kadınlarda ise %50 düzeyindedir. Bu yaş grubu nüfus büyük ölçüde lise ve üniversite mezunlarını kapsamaktadır. Bu ise, bir taraftan lise mezunlarının iş bulabilmeleri için teknik eğitimine ve hem lise mezunları hem de üniversite mezunları için yoğun istihdam programlarına ihtiyaç duyulduğu anlamına gelmektedir.

Doğal Kaynaklar

Mısır, doğal kaynaklar için oldukça zengin bir alandır, ancak birincil kaynaklar petrol ve doğal gazdır. Mısır, petrol yataklarıyla dolu devasa deniz yatakları içeren Akdeniz'i sınırlamaktadır. Bu da Mısır'da gelişen bir doğal gaz ve petrol endüstrisi yarattı. Ülke ayrıca, çok miktarda altın ve bazı doğal biyolojik kaynaklarla birlikte doğal mineral kaynaklarına da erişebiliyor. Mısır'ın refahı, büyük ölçüde Nil Nehri üzerindeki eşsiz konumundan kaynaklanmaktadır. Bu nehir, sazlık, keten ve papirüs dahil ülkeye bol miktarda kaynak sağlar. Nil'in suyu aynı zamanda değerli bir kaynaktır. Mısır kurak ve kurak bir çölde olduğundan, büyük bir nehrin varlığı Mısır'a diğer ülkelerin sahip olmadığı fırsatları sunuyor. 

Nehir, etrafındaki alanı gübreler, ekinlerin yetiştirilmesini ve toplanmasını ve toprağı ekilmesini kolaylaştırır. Dünyadaki en güçlü nehirlerden biri olan nehir aynı zamanda hidroelektrik enerji kaynağı olarak da kullanılıyor. Ülke, demir cevheri, fosfat, kireçtaşı, manganez, talk, çinko, asbest, alçı ve altın gibi bir dizi maden kaynağına ev sahipliği yapmaktadır. Mısır çölleri de natron, salamura ve soda dahil olmak üzere bol miktarda tuz sağlar.

Genel Ekonomik Görünüm

2017’ de ekonomik verilerin dip noktayı görüp 2018 ve sonrasında toparlanma eğilimine geçmiştir. Bu bağlamda 28 Ağustos 2018’de Moody’s, IMF destekli yapısal reformların uygulanmasında hükümetin kaydettiği ilerlemeyi gerekçe göstererek Mısır’ın kredi notunu istikrarlıdan olumluya taşımıştır. Ekonomik büyümenin 2019’da da ılımlı seyretmesi bekleniyor. Sonuç olarak; antik çağın en büyük medeniyeti olan Mısır günümüzde gerek iç gerekse de dış etkenler sebebiyle siyasal ve ekonomik açıdan zor bir süreçten geçmektedir. Sahip olduğu zengin kaynakların doğru kullanımı ve sağlıklı ekonomik reformların titiz bir şekilde uygulanmasıyla birlikte dış borçlanmasını azaltarak (orta-uzun vadede) ekonominin toparlanması ülke ve bölgenin istikrarı açısından önem arz etmektedir. Mısır‘ın gelir kalemlerinde petrol sanayi, tekstil, hazır giyim ve verimli Nil deltasında yapılan tarım faaliyetleri önemli yer tutmaktadır.

Dış Ticaret

Mısır’ın ihracatı 2015 yılındaki 22 milyar dolar seviyesinden yüzde 86 oranında artarak 2021 yılında 41 milyar dolara yükselirken aynı dönemde ithalatı fazla değişmeyerek 74-80 milyar dolar gibi dar bir bantta seyretmiştir. Bu dönemde ihracatın artışında işlenmiş̧ petrol ürünleri, doğal gaz ve altın ihracatındaki artışlar büyük oranda belirleyici olmuştur. Mısır ihracatında ilk 5 sırada yer alan ülkeler (BAE, Suudi Arabistan, Türkiye, ABD ve İtalya) ihracatın yaklaşık üçte birini oluşturmaktadır. İthalat tarafında ise Çin yüzde 15’lik payla ilk sırada yer alırken, ABD yüzde 6,7 ve Suudi Arabistan yüzde 6,3 payla Çin’i takip etmektedir.

Türkiye ile Ticaret

Türkiye, Mısır ile olan ticarette net ihracatçı konumundadır. Mısır’a olan ihracatımız 2015 yılında 3 milyar dolar iken 2021 yılında yüzde 66 oranında artarak 5 milyar dolara yükselmiş̧ aynı dönemde ithalatımız 1 milyar dolardan 2 milyar dolara yükselmiştir. 2021 yılında Mısır’ın toplam ihracatımızdaki payı yüzde 2 olup Mısır en çok ihracat yaptığımız 15. ülke konumundadır. Ülkenin toplam ithalatımızdaki payı ise yüzde 0,81 olup en çok ithalat yaptığımız 26. ülke konumundadır. Mısır’a ihracatımızda makineler, mekanik cihazlar ve aletler, motorlu kara taşıtları, demir ve çelik ve mineral yakıt ve yağlar ön planda olurken Mısır’dan ithalatımızda plastik ve mamulleri, gübreler, organik kimyasallar ve elektrikli makine ve cihazlar ön plana çıkmaktadır.

İş Kültürü

Mısır pazarı için bire bir ilişkiler ticaretin başlamasında çok önemlidir. İthalatçılarla ve acentelerle tanışmak, pazarı ve çalışma koşullarını daha iyi anlamak için fırsat yaratılarak mutlaka ziyaret edilmesi gerekir. Mısır piyasası karmaşık ve rekabetçidir. İyi bir acente ile anlaşmak pazarda başarının yolunu açabilir. Çek-senet gibi riskli ödeme şekillerinde ihracat bedeli ödenmeyen durumlar yaygındır. Dolayısıyla, güven tesis edilmeden ithalatçının kabulüne dayalı ödeme sisteminden uzak durulmasında yarar görülmektedir. Eğer Mısır’a bir yönetici gönderilecekse üst düzeyde deneyimli yöneticilerinizden biri seçilmelidir. Mısır toplumu yaşa ve deneyime çok önem vermektedir. Daima Mısır kuralları ile çalışmaya özen gösterilmelidir. Yerleşme ve ortama alışma zaman alır ancak sağlam bir temel kurduktan sonra karlı işler yapılabilir. Ancak Mısırlı işadamlarının iyi pazarlıkçı olduğu unutulmamalıdır. Mısır’ın CAPMAS adlı kurumunun pazara ve demografik yapıya ilişkin çeşitli araştırmaları vardır. Bunlar düşük ücret karşılığı satın alınabilir. Mısır pazarına girişte pazara yerinde yapılacak kişisel satış ziyaretlerinin dışında en etkili yöntem fuarlara katılmaktır. Mısır’da düzenlenen resmi ve özel fuarların organizasyon ve denetimi Mısır Fuar ve Kongre Kurumu (EECA) http://www.eeca.gov.eg/ tarafından yapılmaktadır.

Para Kullanımı

Mısır, seyahat severlerin rüyalarını süsleyen zengin tarihi ve kültürel mirasa sahip. Kuzey Afrika’da, Nil Nehri’nin suladığı bereketli toprakların çevresinde, enfes doğal güzelliklerle bezeli Mısır, kültür ve tarih turlarının yanında plajları ve dalış rotaları ile de ilgi çekiyor. Mısır’a seyahat etmek isteyenlerin aklına ilk gelen sorulardan biri de ülkenin para birimi. Mısır’ın resmi para birimi Mısır Poundu ya da Mısır Lirası. Her iki isim de aynı para birimini ifade etse de Mısır Poundu ismi daha yaygın olarak kullanılıyor. Birçok seyahat sever, havalimanından otele ulaşım gibi ilk masrafları ödemek için yerel para taşımak ister. Ancak, Mısır’a gitmeden önce seyahatiniz için ihtiyacınız olan tüm parayı yerel para birimine dönüştürmeyi aklınızdan geçirmeyin. Mısır Turizm Komitesi, seyahat edenlerin ülkeye yerel para biriminde 5.000 Mısır Poundu’ndan (yaklaşık 280 USD) fazlasını getirmesine izin vermiyor. 10.000 USD’ye kadar veya eşdeğeri dövizi getirebilir ve ardından Mısır Sterlini ile döviz borsasında değiş tokuş yapabilirsiniz.

Pasaport ve Vize Uygulaması

Diplomatik, Hizmet ve Hususi Pasaport hamillerinin 90 güne kadar olan turistik seyahatleri vizeden muaftır. Mısır’da umumi pasaport hamili vatandaşlarımıza vize uygulanmaktadır. Mısır, 20 yaşından küçük, 45 yaşından büyük vatandaşlarımıza sınır kapılarında bir ay oturumlu giriş vizesi vermektedir. 1 Nisan 2022 itibaren geçerli olmak üzere, Güney Sina Vilayeti havalimanlarına (Şarm El Şeyh Havalimanı) ve limanlarına gelen ülkemiz vatandaşlarına, Akabe Körfezi ve St. Catherine bölgesine ziyaret mührü bulunan ve Dahab Nuweiba, Şarm El-Şeyh, Saint Catherine, Taba şehirlerinde bulunmaya izin veren 15 günlük turizm vizesi verilmektedir. Bunun için gidiş-dönüş uçak bileti, onaylanmış bir otel rezervasyonu ve 2.000 ABD Doları’ndan az olmayan yeterli nakit veya kredi kartı taşımaları şartı aranmaktadır.

Ulaşım

Mısır’da deniz yolu, hava yolu, demir yolu ve tabii kara yolu kullanabilirsiniz. Özellikle Kahire’de toplu taşıma oldukça gelişmiştir. Şehir içi ulaşım metro, otobüsler ve taksilerle sağlanır. Metro hattı EmbabaSalah Salem, Giza – Shobra, ElMarg – Helwan güzergâhlarında hizmet verir ve Ramazan ayı dışında 05.00 – 01.00 saatleri arasında tüm gün çalışır. Ramazan’da metro ise gece 02.00’ye kadar hizmet sağlar. Otobüs hatları merkezi bölgeler olan Zamalek, Tahrir Meydanı, Ataba, East Bank ve havalimanı ile şehir merkezi arasında hizmet verir.

Mısır ile Yeni Sayfada ‘BTSO’ İmzası

Türkiye’nin Afrika’ya açılan kapısı Mısır ile ticaretin geliştirilmesi için yeni bir dönem başlıyor. Türk yatırımcılar için önemli fırsatlar sunan Mısır’daki potansiyeli değerlendirmek ve iki ülke arasındaki ticari ilişkileri güçlendirmek için Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat, Mısır’a resmi bir ziyaret gerçekleştirdi. BTSO Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay da Mısır temasları kapsamında Bakan Bolat’a eşlik etti. Başkan Burkay, başkent Kahire’de Mısır Uluslararası İmalat Kongresi ve Fuarı kapsamında gerçekleştirilen Türkiye-Mısır Ticaret Heyeti ve İkili İş Görüşmeleri Açılış Programı'na katıldı. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ve Mısır Sanayiciler Federasyonu işbirliğinde düzenlenen programın ardından Bursa Ticaret ve Sanayi Odası ile Mısır Hazır Giyim ve Ev Tekstili Sanayicileri Odası ve Mısır Mühendislik Odası arasında iyi niyet anlaşması imzalandı. Ayrıca BTSO iştiraki KFA Fuarcılık’ın yurt dışı fuar ve milli katılım organizasyonları için işbirliği protokolü yapıldı.

“Ekonomik İlişkilerde Yeni Bir Sayfa Açıldı”

BTSO Yönetim Kurulu Başkanı İbrahim Burkay yaptığı değerlendirmede Ticaret Bakanı Prof. Dr. Ömer Bolat ve iş insanlarının Mısır ziyaretinin iki ülke ilişkilerinde yeni bir sayfa açtığını, ticari ve ekonomik ilişkilerin geliştirilmesi için büyük bir adım atıldığını ifade etti. Bursa Ticaret ve Sanayi Odası’nın Türkiye ve Mısır arasındaki ticari ilişkilerde önemli bir rol üstleneceğini kaydeden Başkan Burkay, “Ülkemizin Afrika’daki en büyük ticaret ortağı olan Mısır ile ticaret hacmi 10 milyar dolar seviyelerine ulaştı. Bu rakamı 5 yıl içinde 15 milyar dolara çıkarabileceğimize inanıyoruz. Bursa’mızın lokomotif sektörleri başta olmak üzere Mısır’la birçok alanda ilişkilerimizin kapsamını genişletmek istiyoruz. Ekonomik ilişkilerimizi işbirliği ve ‘kazan kazan’ temelinde geliştirmek için BTSO olarak her türlü desteği vermeye devam edeceğiz.” dedi.

“İşbirliği Fuarlarla Güçlenecek”

KFA Fuarcılık’ın 5-7 Ekim tarihlerinde Mısır’da düzenlenen Cairo International Fashion & Textile Expo’da Türkiye milli katılım organizasyonunu gerçekleştirdiğini anımsatan Başkan Burkay, fuarcılık alanında Mısır ile tarihi bir işbirliği başlattıklarının bilgisini verdi. Kasım ayında Bursa’da düzenlenecek Junioshow’da Mısır Hazır Giyim ve Ev Tekstili Sanayicileri Odası işbirliğinde Mısırlı 6 firmanın katılımcı olarak yer alacağını belirten Başkan Burkay ayrıca 12-14 Ocak 2024 tarihlerinde Mısır’da gerçekleştirilecek Nelly Kids Fashion’da Türk bebe çocuk hazır giyim ürünlerinin KFA Fuarcılık milli katılım organizasyonu ile vitrine çıkacağını ifade etti.

KFA, Mısır’da Fuar Düzenleyecek

Bebek çocuk hazır giyim, otomotiv yan sanayi, kumaş ve tekstil aksesuarları ile ev tekstili sektörlerinde Orta Doğu, Balkan ve Kuzey Afrika ülkelerinde gerçekleşecek fuarlara Mısır ile ortak milli katılım organizasyonu gerçekleştirmeyi hedeflediklerini söyleyen Başkan Burkay, “Mısırlı firmalarla üçüncü ülkelerde de işbirliği fırsatlarına sahip olduğumuzu düşünüyoruz. İyi niyet anlaşmamız kapsamında ayrıca Mısır’da ev tekstili sektörüne yönelik bir fuar düzenlemek için çalışmalara başlayacağız. Yurt dışı fuar düzenleme yetkisine sahip olan KFA Fuarcılık şirketimizin 10 yıllık fuarcılık birikimini ve tecrübesini Mısır’a taşıyacağız. Mısır’da ilk olacak bu fuar ile eş zamanlı bir kumaş fuarı da düzenleyeceğiz. Ticaret Bakanlığımızın öncülüğünde Mısır’la işbirliğimizin her alanda geliştirilmesi için çalışmalarımızı sürdüreceğiz.” dedi.