Başkent: | Budapeşte |
Yüz Ölçümü: | 93.030 km² |
GSYİH: | 203.829.000 $ |
Kişi Başı GSYİH: | 21.076 $ |
Nüfus: | 9.671.000 |
Büyüme Oranı: | % -0,34 |
1989 tarihinde parlamenter demokrasi rejimine geçen Macaristan, bu tarihten sonra merkezi planlamaya dayalı ekonomiden serbest piyasa ekonomisine geçiş amacıyla kapsamlı bir ekonomik dönüşüm süreci başlatmıştır. 2004 yılında AB’ye tam üye olan Macaristan, geçtiğimiz dönemde yabancı yatırımcıların ilgi odağı olmuş, doğrudan sermaye yatırımları ve likidite girişleri ile bölge ülkelerine göre daha hızlı bir ekonomik başarı yakalamıştır. Ekonomisi ve demokrasiye geçilmesi bağlamında ilerleme sağlanmış olsa da sürecin henüz tamamlanmadığı görülmektedir. Macaristan ihracata yönelik bir ekonomidir ve Avrupa tedarik zincirleriyle oldukça entegredir. Orta Doğu Avrupa'da doğrudan yabancı yatırımın önde gelen destinasyonlarından biridir ve araç, elektronik ve makine üretiminde uzmanlaşmıştır.
Verimli Topraklarla Çevrili
YYüzde 80’inden fazlasını verimli toprakların oluşturduğu ve 7,4 milyon hektar ekilebilir araziye sahip olan Macaristan, ekilebilir alanların toplam yüz ölçümüne oranında dünya genelinde üst sıralarda yer almaktadır. Ülke, yaşanan kuraklık sorununa rağmen 2021 yılında Macaristan 1,6 milyon tondan fazla üretimle Avrupa’nın en büyük 2. ayçiçeği üreticisi olmuştur. Mısır ihracatında öne çıkan Macaristan’da kuraklığın etkisi ile üretim yüzde 23 azalarak AB mısır üretimindeki payı yüzde 9’a düşmüştür. Tatlı mısır, domates, karpuz, elma ve üzüm gibi ürünlerle sebze ve meyve yetiştiriciliğinde öne çıkan Macaristan, kanatlı üretimi ile de Avrupa Birliği’nin önde gelen ülkelerindendir. Tarım sektörü çıktı üretim değeri, 2022’de yüzde 7 artarak 10,2 milyar euroya yükselmiştir.
Doğal Kaynaklar
Avrupa’nın ikinci Boksit üreticisi olan Macaristan’da, maden kömürü ve linyit madenlerinin yanı sıra tabii gaz ve petrol de çıkarılmaktadır. Sözü edilen doğal kaynaklara nispeten az miktarda uranyum ve magnezyum yatakları da bulunmaktadır. Macaristan sıcak su kaynakları bakımından oldukça zengin olup, bunlardan bir kısmı tıbbi değer taşımaktadır. Özellikle Budapeşte ve Budin, dünyanın en güzel kaplıcalarına sahiptir.
Dış Ticaret Verileri
2022 yılında 150 milyar dolarlık ihracatla dünyada 35. sırada olan Macaristan’ın ihracat yaptığı başlıca ülkeler Almanya, İtalya, Romanya, Slovakya ve Avusturya’dır. Ülkenin ihracatında Türkiye, %1,3 pay ile 19.sıradadır. 2022 yılında 158 milyar dolarlık ithalatla dünya ithalatında 32. sırada olan ülkenin ithalat yaptığı başlıca ülkeler Almanya, Avusturya, Çin, Slovakya ve Rusya’dır. Ülkenin ithalatında Türkiye %1 pay ile 20. sıradadır.
Sektörlerin Analizi
Macaristan’ın gayri safi milli hasılasının üçte birini sanayi sektörü oluşturmakta olup, imalat sektörünün geliştirilmesi ve desteklenmesi Macar Hükümetinin stratejik politikalarından biridir. 2022’de ise Macaristan’a 6,5 milyar avro doğrudan dış yatırım yapılmıştır. Bu yatırımlarda, otomotiv, elektronik ve gıda sektörü öne çıkmıştır. Macaristan arz piyasasına, işgücü piyasasına, üniversitelere ve lojistik imkânlara ulaşma açısından Orta Avrupa'daki en çekici 3 ülke arasında yer almaktadır. Gerek imalat sektöründe öne çıkan otomotiv, elektronik, ilaç ve tıbbi teknoloji sektörleri, gerekse bilgi ve iletişim teknolojileri, enerji, lojistik, gıda ve turizm sektörleri yatırımcılar için önem arz eden sektörlerdir. Sanayinin GSYİH’e katkısı, 2021 yılında %21,2 ile en düşük seviyeye inmiş ancak pandeminin etkilerinin azalmasıyla 2022’de %23,2’ye çıkmıştır. Öte yandan imalat sanayiinin GSYİH’den (cari fiyatlar) aldığı pay %17,1dir. Macaristan ekonomisinde son yıllarda otomotiv sektörü Macar ekonomisinin ana itici güçlerinden biri haline gelmiştir. Macaristan, Avrupa Birliği ve Schengen bölgesinin bir üyesi olarak stratejik konumu ile bölgesel bir dağıtım merkezi oluşturmaktadır. Otomotiv sektörü, 2022 yılında 31,3 milyar avro üretim değeri sağlamıştır. Elektronik endüstrisi, sanayi içinde gücünü artırarak Macaristan’ın toplam imalat sanayi üretimi içinde payını %22’den 2022’de %34’e çıkarmıştır. Macaristan’da son yıllarda pil-lityum pil endüstrisi öne çıkmakta olup, son 5 yılda 3,4 milyar avro doğrudan yatırım çekilmiştir. İlaç endüstrisi ise, Macar ekonomisinin en verimli ve başarılı sektörlerinden biridir. Macaristan, ilaç sanayinde Merkezi ve Doğu Avrupa'da önemli bir konuma sahip olup yaşam bilimleri şirketleri için ideal bir yatırım ortamı sunmaktadır. En iyi 10 küresel ilaç ve biyoteknoloji şirketlerinin 8’inin Macaristan’da üretim ve Ar-Ge faaliyetleri söz konusudur.
Güçlü Yanlar
Güçlü imalat sektörü ve son zamanlarda yaşanan imalat sanayi kapasite artışı, Macaristan'ı rekabetçi bir ihracatçı haline getirmiştir.
Zayıf Yanlar
Yaşlanmakta olan demografik yapı, maliye politikasının orta vadeli süreçte yeniden yapılandırılmasını gerekli kılabilir. Macaristan, sabit yatırımlar konusunda AB yapısal finansmanına aşırı derecede bağımlı bir ülke konumundadır. Daralan işgücü piyasası nedeniyle artan işgücü maliyetleri, ülkenin ticaret rekabet gücünü gelecekte kısıtlayabilir.
Fırsatlar
Maliye politikasının tasarımı ve uygulanmasındaki iyileştirmelerin yanı sıra bankacılık sektörünün dış borç yükünün azaltılması, merkez bankasının para politikasını daha aktif kullanma yeteneğini arttırmakta ve ekonomi politikalarındaki koordinasyonu güçlendirmektedir. AB fonları, önümüzdeki yıllarda ülkeye yönelik sabit yatırım tutarlarını yüksek tutmaya devam edecektir.
Olası Zorluklar
Dış borç yükümlülüklerinin azaltılmasındaki ilerlemelere rağmen, kamu borç seviyeleri yüksek kalmaya devam etmektedir. Dış borca olan yüksek bağımlılık, Macaristan’ı küresel finansal piyasalardaki dalgalanmalara karşı hassaslaştırmaktadır. AB tarafından sağlanan yapısal finansmanlar, Macaristan'ın AB ile devam eden politik anlaşmazlıklarından etkilenmeye açıktır. Macaristan Maastricht kriterlerinde belirlenen %60 oranındaki dış borcun GSYH’ye oranını aşmaktadır. Bu nedenle, ekonomide devlet ta - rafından finanse edilen yatırımlarda doygunluğa ulaşılması uzun vadeli büyüme için tehdit oluşturabilir.
Türkiye-Macaristan Ticareti
%10,8 artarak 1,4 milyar USD’ye yükselirken, Macaristan’dan ithalat %11,9 büyüyerek 1,6 milyar USD’ye yükselmiş ve bunun neticesinde 246 milyon USD ticaret açığı verilmiştir. Macaristan’a yönelik ihracatımızın %97,5’ini sanayi ürünleri, %2,5’ini ise tarım ürünleri oluşturmaktadır. İhracatımızda olduğu gibi, Macaristan’dan yapılan ithalatta da sanayi ürünlerinin payı yüksektir. Detaylı bakıldığında, Türkiye’nin Macaristan’a ihracatında başlıca ürün grupları: motorlu kara taşıtları; makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; elektrikli makina ve cihazlar; demir veya çelikten eşya; plastik ve mamulleri; mobilyalar, aydınlatma cihazları, prefabrik yapılar; alüminyum ve alüminyumdan eşya; eczacılık ürünleri; kauçuk ve kauçuktan eşya; bakır ve bakırdan eşyadır.
Türkiye’nin Macaristan’dan ithalatında başlıca ürün grupları: motorlu kara taşıtları; elektrikli makina ve cihazlar; makinalar, mekanik cihazlar ve aletler; organik kimyasallar; plastikler ve mamulleri; kauçuk ve kauçuktan eşya; optik, fotoğraf, ölçü, tıbbi alet ve cihazlar; canlı hayvanlar; değirmencilik ürünleri; taş, alçı, çimento, amyant, mika vb. maddelerden eşyadır.