Makine imalat sanayi, global anlamda ülkelerin kendi üretim ve ürün teknolojilerine sahip olmaları ve böylece sanayileşmiş ülke vasfına ulaşmaları için belirleyici sanayi konumunda olmaya devam ediyor Makine sanayilerinin geliştirilmesine önem veren ülkeler, bu vesileyle rekabet güçlerinin artmasına da ayrı bir öncelik veriyor. Gelişmiş ve sanayileşmiş ülkelerin büyük bölümü, makine sanayilerinde kendi üretim ve ürün teknolojilerine sahip.
Türkiye de sektörün önde gelen ülkeleri arasında yer alıyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre; makine ve aksamları ihracatı, 2021 yılından itibaren kademeli bir artış gösteriyor. Sektörün ihracatı 2021 yılının ikinci çeyreğinde 2,38 milyar USD olurken, 2022 yılında 2,54 milyar USD'ye, bu yılın aynı döneminde ise 2,78 milyar dolara ulaştı.
Bursa makine sektörünün 2023 Nisan-Haziran dönemindeki ihracat katkısı ise bir önceki yıla göre sırasıyla yüzde 12,25'den yüzde 12,48'e yükseldi.
Makine Sektörü Kapasite Kullanım Oranları
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası verilerine göre; 2023 Nisan-Haziran ayları makine ve ekipmanların kurulumu ve onarımı imalat sanayi kapasite kullanım oranı 2022 yılının aynı dönemine göre aylık ortalamanın 6 puan üzerine çıkarak yüzde 76,07 oranında gerçekleşti.
Makine Sektörü İhracatı Yapılan Başlıca Ülkeler
Türkiye İhracatçılar Meclisi verilerine göre; 2023 Ocak-Haziran aylarında en fazla ihracat, Rusya'ya gerçekleştirildi. Geçen yılın aynı döneminde ise en fazla ihracat yapılan ülke Almanya oldu. Rusya ile birlikte Cezayir ve İtalya gibi ülkelere yapılan ihracat da dikkati çekici oranda. Aynı dönemde Mısır, Birleşik Krallık ve İran'a ihracatta ise düşüş kaydedildi.
Makine sektöründe global anlamda trendlerin neler olacağına dair çeşitli tahminler ve öngörüler bulunuyor. Sektöre gelecekte yön vermesi beklenen bazı trendler şu şekilde:
-Dijitalleşme ve Endüstri 4.0: Makine sektöründe dijitalleşme ve Endüstri 4.0 yaklaşımı, üretim süreçlerinde verimliliği artırmak ve maliyetleri düşürmek için giderek daha önemli hale geliyor. Bu yaklaşım, sensörler akıllı sistemler, robotlar ve veri analitiği gibi teknolojilerin kullanımını içerir.
-Nesnelerin İnterneti (IoT): Makine sektöründe, Iot ile ilgili cihazlar, ekipman ve sistemler giderek yaygınlaşıyor. IoT teknolojisi sayesinde makine ve ekipmanlann uzaktan izlenmesi, bakımı, performansı ve diğer kritik verilerin toplanması kolaylaşıyor.
-Yapay Zeka ve Makine Öğrenmesi: Makine sektöründe, yapay zeka ve makine öğrenmesi teknolojileri, üretim süreçlerinde verimliliği ve ürün kalitesini artırmak için kullanılıyor. Örneğin, yapay zeka kullanılarak makine arızaları önceden tespit edilebilir ve önleyici bakım yapılabilir.
-3D Baskı: 3D baskı teknolojisi, makine sektöründe giderek daha popüler hale geliyor. 3D baskı, ürünlerin prototipini daha hızlı ve daha az maliyetle üretmeyi mümkün kılıyor.
-Yeşil Teknolojiler: Makine sektöründe, çevre dostu ve sürdürülebilir teknolojiler giderek daha önemli hale geliyor. Bu teknolojiler arasında yenilenebilir enerji kaynakları, geri dönüştürülebilir malzemeler ve daha verimli üretim süreçleri yer alıyor.
Bu trendler ve teknolojiler, makine sektöründe önemli bir değişim ve dönüşümü tetikleyebilir. Ancak, sektördeki işletmeler, bu trendlere uyum sağlamak için hızla değişmeye ve gelişmeye devam etmelidir.
Türkiye'deki Makine Sektörü Trendleri
Türk makine sektörü, küresel trendlere benzer bir şekilde, dijitalleşme, IoT, yapay zeka, 3D baskı ve yeşil teknolojiler gibi trendlere ayak uydurmaya çalışıyor. Ayrıca Türkiye'nin özgün şartlara göre şekillenen bazı trendler de gündemde. İşte Türk makine sektöründe görülen bazı trendler:
-Yerli Üretim: Türkiye, makine sektöründe ithalata büyük ölçüde bağımlı bir ülke konumunda. Son yıllarda, Türkiye'nin yerli üretim kapasitesini artırmaya yönelik önemli adımlar atıldı. Bu doğrultuda, Türkiye'de makine üretimi arttı ve yerli üretimin payı yükseldi. Bu trendin, Türkiye'nin makine sektöründe dışa bağımlılığını azaltmaya ve Ülke ekonomisine katkı sağlamaya yardımcı olması bekleniyor.
-Ar-Ge ve İnovasyon: Türkiye'nin makine sektöründe, Ar-Ge ve inovasyon faaliyetlerine yatırım yapması gerekiyor. Bu yatırımlar sayesinde, Türkiye'nin makine sektöründe uluslararası arenada rekabet edebilirliği artacak ve sektörde özgün çözümler sunabilen bir konuma gelebilir.
-Akıllı Üretim: Türkiye'deki makine üreticileri, üretim süreçlerini dijitalleştirmek ve verimliliği artırmak için akıllı üretim teknolojilerine yatırım yapmaya başladı. Bu teknolojiler, üretim süreçlerindeki verimliliği artırırken hataları azaltarak, maliyetleri düşürmeye yardımcı olabilir.
-İhracat: Türkiye, makine sektöründe ihracat potansiyeli yüksek bir ülke konumunda. Bu doğrultuda, Türkiye'deki makine üreticileri, ihracat pazarlarına açılmak için çalışmalar yapmakta ve ihracat hedeflerini yükseltmektedir.
-Dijital Pazarlama: Makine sektörü de dâhil olmak üzere birçok sektörde dijital pazarlama giderek daha önemli hale geliyor.
Türkiye'deki makine üreticileri de, dijital pazarlama stratejilerini geliştirmek için çalışmalar yürütüyor. Bu trendler, Türkiye'nin makine sektöründe büyümeyi sürdürmesi ve sektördeki yarışta rekabetçi olmasına yardımcı olma potansiyeli taşımaktadır.